RapportLeefgebied voor de Kwartelkoning en het Paapje in de Wieden

In de Wieden geldt een instandhoudingsdoelstelling om de omvang en kwaliteit van het leefgebied voor Paapjes en Kwartelkoningen dusdanig te verbeteren dat het gebied zijn draagkracht van resp. 6 en 13 broedparen kan vervullen. Uit monitoringgegevens blijkt dat deze doelstelling niet wordt gehaald. In de afgelopen jaren hebben er gemiddeld 2 paren Paapjes in de Wieden gebroed en in 2016 en 2017 zijn er helemaal geen broedparen vastgesteld. Bij Kwartelkoning gaat het na 2005 maar om één vestiging (2015).

De provincie Overijssel als bevoegd gezag en Natuurmonumenten als beheerder willen geschikt leefgebied ontwikkelen voor beide soorten. In het Natura 2000-Beheerplan is vastgelegd dat voor Paapje de omvang hiervan 83 hectare moet bedragen. Natuurmonumenten heeft Sovon gevraagd om te onderzoeken of in ieder geval 20 hectare hiervan in bestaand natuurgebied kan worden gerealiseerd. Voor de Kwartelkoning wordt een areaal van 300-400 hectare geschikt leefgebied gezocht, in bestaand natuurgebied en het zogenaamde uitwerkingsgebied.

Voor Paapje wordt op basis van een literatuurstudie, het interviewen van experts én door middel van een ruimtelijke analyse van historische territoria van Paapjes in Nederland, in dit rapport inzicht gegeven in de leefgebiedseisen en beheervoorwaarden van de soort. Op basis van deze informatie is potentieel geschikt leefgebied aangewezen op de kaart en worden randvoorwaarden voor een beheersregime beschreven die voor de soort essentieel zijn.

Voor de Kwartelkoning is een vergelijkbaar, maar minder uitvoerig spoor bewandeld, omdat van deze soort vrijwel alle beschikbare expertise bij Sovon zelf beschikbaar was, net als een overzicht van alle relevante literatuur. Die is vanwege de verborgen leefwijze bij de Kwartelkonig ook overzichtelijker dan bij het Paapje, maar geeft wel informatie over de belangrijkste sleutelfactoren die van belang zijn bij het beheer.