ArtikelDe Steltkluut als broedvogel in Nederland in 1990-2011

De Steltkluut Himantopus himantopus kent binnen Europa een zuidelijke broedverspreiding en komt in Nederland regelmatig, maar niet jaarlijks, tot broeden. Goede jaren, waarin enkele tientallen paren een broedpoging doen, wisselen af met slechte waarin de soort (nagenoeg) ontbreekt (Bijlsma et al. 2001). Deze bijdrage geeft een overzicht van het voorkomen als broedvogel in Nederland in 1990-2011, gebaseerd op het landelijke broedvogelonderzoek zoals georganiseerd door Sovon Vogelonderzoek Nederland. Het hier gepresenteerde overzicht heeft primair als doel de elders in dit nummer van Limosa beschreven broedgevallen in Drenthe in 2011 (van Boekel 2012) in een geografische en historische context te plaatsen. Bij de bepaling van het aantal broedparen per jaar wordt geen onderscheid gemaakt tussen wel en niet succesvolle paren. Voor verdere informatie over de methode en opzet van het meetnet verwijs ik naar de ‘Handleiding Sovon broedvogelonderzoek’ (van Dijk & Boele 2011, met soortspecifieke aanwijzingen op www.sovon.nl), de meerjarige overzichten in Limosa (meest recente Boele et al. 2011) of de jaarrapporten (meest recente Boele et al. 2012).
De hier beschreven periode (1990-2011) sluit aan op een uitgebreid artikel waarin een overzicht is opgenomen van alle broedgevallen en broedpogingen in 1931-1989 (Meininger & Schekkerman 1990, zie ook tabel 1 en figuur 1). Het voorkomen als broedvogel in 1989-1993 en in 1998-2000 (met topjaren 1999 en 2000) werd ook al eerder beschreven (Meininger 1993 en 2002). Voorkomen en verspreiding van zowel niet-broedende als broedende Steltkluten in Nederland in 1989-2006 zijn verder besproken door Boele & van Winden (2007), inclusief verklaringen voor het fluctuerende optreden van de soort in ons land. Meer informatie over de Steltkluut als broedvogel in de broedseizoenen 1992-2010 is daarnaast te vinden in de broedvogeljaarrapporten van Sovon, waarvan die over 2003-2010 als pdf beschikbaar zijn op www.sovon.nl.
Dit overzicht heeft een voorlopig karakter (stand 1 juli 2012). Ontbrekende gegeven zijn zeer welkom en worden alsnog toegevoegd aan de database en zullen worden vermeld in het jaarrapport over 2011.