RapportHerstelplan leefgebied voor de Kwartelkoning in het Natura 2000-gebied Rijntakken

Het Natura 2000-gebied Rijntakken is één van de vijf Natura 2000-gebieden die in Nederland aangewezen zijn voor broedende Kwartelkoningen. De uiterwaarden van IJssel, Nederrijn/Lek en Waal zijn al decennia lang bekend als één van de belangrijke broedgebieden voor de soort in Nederland. Het aantalsverloop van roepende mannetjes wordt er al sinds de eerste historische cijfers uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw gekenmerkt door sterke pieken en dalen. Het grootste aantal dat sinds de start van de monitoringreeks in 1993 werd geteld bedraagt 144 roepende mannetjes in 2000. Sindsdien is het aantal sterk afgenomen en bedraagt momenteel gemiddeld minder dan 10 roepende mannetjes. De aantallen in de Rijntakken fluctueren grotendeels met de landelijke (en zelfs Europese) populatie maar zijn in Nederlandse context juist in de afgelopen tijd wel minder belangrijk geworden. Werd in de jaren negentig nog ruim een derde (35%) van het Nederlandse aantal in de Rijntakken geteld, bedroeg dit aandeel in de afgelopen jaren minder dan 10%.

In het beheerplan voor het Natura 2000-gebied Rijntakken wordt een instandhoudingsdoelstelling voor een leefgebied van ten minste 160 'broedparen' (lees: roepende mannetjes) gehanteerd. Bovenstaande cijfers laten zien dat dit aantal tot nu toe alleen in 2000 bijna werd gehaald (er zijn geen aanwijzingen dat in de decennia er voor veel grotere aantallen in het gebied voorkwamen). Om na te gaan welke mogelijkheden bestaan om de omstandigheden voor broedende Kwartelkoningen in de Rijntakken te verbeteren, vroeg de Provincie Gelderland Sovon Vogelonderzoek Nederland in kaart te brengen welke knelpunten er zijn betreffende het leefgebied van Kwartelkoningen in de Rijntakken, waar op basis van bekende informatie geschikte gebieden liggen en hoe adequaat beheer opgepakt zou kunnen worden.